Gryfiński Festiwal Miejsc i Podróży - Włóczykij

Geert Mak - "Most"

Geert Mak
"Most"
Wydawnictwo: Czarne
Seria wydawnicza: Sulina
Wydanie I, 2011

Bohaterowie Maka to stali bywalcy mostu Galata - właściciel kramu z wkładkami do butów, sprzedawca książek, chłopiec handlujący papierosami, dziewczyna rozprowadzająca losy, stary tragarz, hiszpańska para na emeryturze. Rozmowy z nimi stają się dla holenderskiego pisarza pretekstem do wycieczek w czasie, które przybliżają nam fascynującą historię tego symbolu Stambułu. Losy życiowe pracujących na moście ludzi są papierkiem lakmusowym nastrojów społecznych wynikających z zamożności, wykształcenia czy wyemancypowania. Wszystkich rezydentów mostu, barwnych i tak bardzo różnych, łączy niezwykłe poczucie dumy i honoru, podszyte tęsknotą za rodzinnymi stronami, z których przybyli, by zaznać lepszego życia. Wspólny jest także obraz Europejczyków, jaki tworzą sobie ci dawni mieszkańcy Bizancjum, rozdarci - jak Stambuł - między dwoma brzegami: bliską sercu Turcją i dalekim obyczajowo, lecz kuszącym Zachodem.

"Nie ma chyba lepszej metafory współczesnej Turcji niż most: konstrukcja, która spina to, czego inaczej spiąć nie sposób. Każdy Turek ma w sobie takie mosty: między tym, co nowoczesne, a tradycją; tym, co religijne, a ateizmem; tym, co europejskie, a Orientem. I każdy Turek większość życia spędza, chodząc po tych swoich mostach tam i z powrotem".
Witold Szabłowski

"'Nienawidzę podróży i podróżników' - pisał Claude Levi-Strauss, dlatego autor Mostu nie rusza się z miejsca. Za to jakiego! Most Galata w Stambule jest esencją nie tylko tego "miasta miast", lecz właściwie całej Turcji. Geert Mak działa jak wytrawny artysta reportażu, na pięciuset metrach odnajduje wszystkich bohaterów panoramy społecznej. Zauważa to, co umyka uwadze turysty, który pędzi w poszukiwaniu egzotycznych atrakcji. Ludzi skulonych w deszczu, głodnych, próbujących przeżyć kolejny dzień. Rozmowę z człowiekiem zderza z lekturą książek historycznych. Chylę czoła!"
Max Cegielski