Bartek Sabela

MoĹźe (morze) powrĂłci

28.02.2015 godz. 19:00 - Klub Festiwalowy Włóczykija

Okolice Morza Aralskiego od wieków były zieloną wyspą pustynnej Azji Środkowej. Rosło tam 90 procent lasów regionu, żyło ponad 170 gatunków zwierząt. Morze wraz z zasilającymi je rzekami - Amu Darią i Syr Darią - sprawiało, że klimat był umiarkowany, kwitło rolnictwo i rybołówstwo. Port w Moynaq, jeden z dwóch głównych nad tym akwenem, dostarczał 160 ton ryb dziennie, co zapewniało utrzymanie dziesiątkom tysięcy ludzi. W latach 50. władze ZSRR podjęły decyzję o rozbudowie systemów irygacyjnych na pustyniach Karakum i Kyzyłkum, by powiększyć tereny pod uprawę bawełny. Morze Aralskie przez sowieckie władze zostało uznane za marnotrawienie wody, którą można przecież nawadniać pola bawełny. Źle zaplanowane i jeszcze gorzej wykonane kanały sprawiły, że 70 procent wody odebranej Amu Darii i Syr Darii bezpowrotnie wsiąkało w glebę, nie docierając ani do upraw, ani do morza, które dotąd zasilały.

Odnotowano jednak sukces - Uzbekistan stał się największym producentem bawełny na świecie. Lecz za jaką cenę? W ciągu 40 lat powierzchnia Morza Aralskiego zmniejszyła się o 90 procent, w delcie Amu Darii wykarczowano większość lasów, znikło 140 gatunków zwierząt, w tym gepardy i tygrysy.

» powrót «